बनियानी, मङ्सिर १६ गते। झापामा उत्पादित बेसारले मागको ३० प्रतिशत मात्र माग धान्ने गरेको छ । भान्सामा दिनहुँ प्रयोग हुने बेसार जिल्लामा उत्पादनका हिसाबले हेर्दा एक तिहाइ मात्र पूर्तिहुने कृषि ज्ञानकेन्द्रका प्रमुख सागर विष्टले जानकारी दिनुभयो । झापामा गत वर्ष ३० हेक्टरमा करिब एक हजार आठ सय ५६ टन बेसार उत्पादन भएको थियो ।
“उत्पादित बेसारलाई प्रशोधन गरेपछि झण्डै चार लाख किलो धुलो बेसार हुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो, “जिल्लामा बेसार खपतका हिसाबमा हेर्ने हो भने यो ३० प्रतिशतको हाराहारीमा पुग्छ ।” झापामा इलाम र सुनसरीबाट बेसार आउने गरेको विष्ट बताउनुहुन्छ । जिल्लामा स्थानीय जातको बेसारखेती हुनेगरेको छ । झापाको कचनकवल, दमक, अर्जुनधारालगायत पालिकामा बेसारखेती हुनेगरेको छ ।
जिल्लामा खुलेका सानाठूला मसला प्रशोधन उद्योगका कारण बेसारखेतीतर्फ कृषक आकर्षित हुनथालेका छन् । बिर्तामोडको मेची खाद्य प्रशोधन उद्योग र दमकको सेतुमारी कृषि सहकारीले बेसार प्रशोधन गर्दैआएको छ । यी तीन संस्थालाई प्रशोधन मेसिन र आवश्यक पूर्वाधार निर्माणका लागि रू ६० लाख अनुदान उपलब्ध गराइएको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ । “दमकमा कृषि सहकारीले सदस्यलाई बेसार उत्पादनगर्न प्रोत्साहनगर्न थालेपछि खेतीगर्ने कृषकको सङ्ख्या वृद्धि भएको छ”, प्रमुख विष्टले भन्नुभयो, “झापामा बेसारखेतीको सम्भावनापनि धेरै छ ।”
झापाका भारतीय सीमावर्ती क्षेत्रबाट वैध अवैध रुपमा बेसार भित्रिँदा चुनौती देखिएको विष्टले बताउनुभयो । “भारतको बेसार सस्तो छ”, उहाँले भन्नुभयो, “त्यसले चुनौतीपनि देखिन्छ ।” कृषकलेसमेत माटोसहितको बेसार बेच्न लाँदा उचित मूल्य नपाउने अवस्था छ । आफूले उत्पादन गरेको बेसारलाई सफा बनाएर बेच्न लाँदा राम्रो मूल्य पाउने विष्टको भनाइ छ । झापामा गत वर्ष प्रतिकिलो गोटा बेसार रू एक सय ३० देखि रू एक सय ५० सम्ममा बिक्री भएको थियो । बजारमा धुलो बेसारको मूल्य रू तीन सय ५० देखि रू पाँच सयसम्म रहेको छ ।
