काठमाडौँ — संयुक्त राष्ट्रसङ्घले मालीमा शान्ति स्थापनाका लागि परिचालन गरेको शान्ति मिसन बन्द गरेको छ । अफ्रिकी मुलुक मालीमा पछिल्लो समय तनावको अवस्था बढ्दै गएको र त्यहाँको सङ्क्रमणकालीन सरकारको अपिलपछि संयुक्त राष्ट्रसङ्घले शान्ति मिसन बन्द गरेको हो । शान्ति मिसन बन्द भएसँगै त्यहाँ खटिएका नेपालसहित विभिन्न मुलुकका शान्ति सैनिकलाई फिर्ता बोलाइएको छ ।
मिनुस्मा मिसन नाम दिइएको मालीको शान्ति मिसनमा संयुक्त राष्ट्रसङ्घसहित विश्वका विभिन्न मुलुकका करिब १५ हजारभन्दा बढी शान्ति सैनिक तथा कर्मचारी खटिएका थिए । विद्रोही समूह र सरकार पक्षको लामो तनावपछि सन् २०१३ मा नयाँ सैनिक सरकारको गठन भएसँगै त्यहाँ शान्ति मिसनको अनुमति दिइएको थियो । १० वर्षको अवधिमा शान्ति सैनिकमा कार्यरत ३११ जनाले मालीमा ज्यान गुमाएका थिए भने अन्य सात सय जनाभन्दा बढी घाइते भएका थिए ।
पश्चिम अफ्रिकी भूपरिवेष्ठित मुलुक मालीका विभिन्न भेगमा द्वन्द्व रहँदारहँदै पनि शान्ति सैनिकले त्यहाँको नागरिकको जिउधनको रक्षासँगै स्थानीयलाई नेतृत्वदायी सिप विकास क्षमता बढाउन सघाएका थिए । मालीमा अहिलेसम्म गरेको काम सराहनीय रहेको र आवश्यक परेको खण्डमा फेरि तैनाथ गर्न सकिने संयुक्त राष्ट्रसङ्घले जनाएको छ । शान्ति सैनिक मिसन हटे पनि संयुक्त राष्ट्रसङ्घको कार्यालय र यसले सञ्चालन गर्ने परियोजनाका कार्यालय र तिनका काम भने मालीमा कायम रहने जनाइएको छ ।
फर्कने क्रम जारी
संयुक्त राष्ट्रसङ्घको शान्ति मिसन मालीमा सकिएपछि नेपाली सैनिक फिर्ता हुने क्रम जारी रहेको नेपाली सेनाका प्रवक्ता कृष्णप्रसाद भण्डारीले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार १८२ जनामध्ये अब १६ जना मात्र फर्कन बाँकी छन् ।
नेपाली सेना सामेल इन्जिनियरिङ कम्पनीको डफ्फा त्यहाँ तैनाथ थियो, जसले त्यहाँ जोखिमयुक्त कामको जिम्मेवारी पाएको थियो । विगतमा युद्ध भएका स्थानमा लुकाइएका बारुदी सुरुङ पत्ता लगाउने, बम, बारुद, गोलीलगायतका सामग्री नष्ट गर्ने कामसँगै संयुक्त राष्ट्रसङ्घको मुख्यालयले चाहे अनुसारको इन्जिनियरिङ तथा अन्य कार्य नेपाली सेनाको टोलीले गरेको प्रवक्ता भण्डारीले बताउनुभयो । जस अनुसार कतै बारुदी सुरुङ पड्किए त्यसको अध्ययन गर्ने र स्थानीयलाई त्यसबारे सचेतना दिने काम पनि नेपाली सैनिक टोलीको जिम्मेवारीमा रहेको थियो ।
नेपाली टोलीबाट सहायकरथी खगेन्द्र पाठकको नेतृत्वमा मालीको पूर्वी क्षेत्रमा कम्पनी रहेको थियो । नेपालले मालीमा १० वर्ष त्यहाँ नेपाली सैनिकले काम गर्दा तीन जना घाइते हुनुबाहेक अन्य अप्रिय घटना भएनन् ।
हालसम्म अदलीबदली गरेर एक हजार २९२ जना नेपाली शान्ति सैनिकले त्यहाँ काम गर्ने अवसर प्राप्त गरेका छन् । जसमध्ये ५१ जना महिला थिए । नेपाल अहिले शान्ति सैनिकमा योगदान पु¥याउने विश्वको दोस्रो ठुलो योगदानकर्ता हो । मालीबाट सैनिक फिर्ता भए पनि त्यो सूचकमा कुनै फेरबदल हुने सम्भावना नरहेको प्रवक्ता भण्डारीले औँल्याउनुभयो । उहाँका अनुसार फर्कने सैनिकमा नेपालभन्दा बङ्गलादेश र भारतीय सैनिकको सङ्ख्या धेरै भएकाले उनीहरूको भने फरक पर्न सक्छ । (आजको गोरखापत्र दैनिकबाट)
